Wie bewust boodschappen wil doen met hart voor mens, milieu en dier, krijgt het vanaf nu een stuk gemakkelijker. Met de nieuwe gratis app en website van Questionmark kun je in één oogopslag zien hoe verantwoord jouw aankoop is.
Vrije uitloop, scharrel, Eko, Ik Kies Bewust, Milieukeur, er zijn verschillende keurmerken die staan voor minder milieubelasting en betere behandeling van mens en dier. Maar wat zegt zo’n keurmerk nu eigenlijk? Hoeveel vierkante centimeter meer heeft een scharrelkip ten opzichte van een gewone kip? En is er sprake van kinderarbeid bij die ene chocoladereep?
Boodschappenkarretje
Daar kun je nu heel eenvoudig achterkomen. Op de website of via de app (zowel voor Android als iOS) is gemakkelijk te achterhalen hoe vlees, vleesvervangers, eieren, zuivelproducten, pindakaas en meer dan duizend chocoladeproducten scoren op het gebied van volksgezondheid, milieu, mensenrechten en dierenwelzijn. Naast de score per product op een schaal van 1 tot 10 krijg je een lijst met alternatieven die beter scoren. Zo wordt het heel gemakkelijk een bewuste keuze te maken en de wereld te verbeteren met je boodschappenkarretje.
2.0
De app is 2.0. Staat een product er niet bij, dan kun je dat melden door een foto van het product te uploaden. Binnen enkele weken wordt het product dan toegevoegd. Op dit moment is voor 22.000 producten informatie beschikbaar. Questionmark streeft ernaar elk jaar met 10.000 producten te groeien tot het hele aanbod in de supermarkt is te scannen via de streepjescode. Later zullen ook producten als elektronica en kleding worden meegenomen.
Behoefte aan transparantie
Questionmark is een onafhankelijke organisatie die vindt dat consumenten recht hebben op meer en heldere informatie over de producten die zij kopen. Volgens directeur Charlotte Linnebank is er behoefte aan meer transparantie. “Onderzoeken laten zien dat consumenten, als ze de keuze hebben, liever duurzame en eerlijke producten kopen. Voorwaarde is wel dat ze snel en eenvoudig toegang hebben tot informatie over de herkomst van het product en de manier waarop het is geproduceerd.”
Supermarkt Safari
In de week van de lancering konden consumenten in drie grote steden deelnemen aan een Supermarkt Safari. Tijdens de rondleiding door medewerkers van Questionmark kregen de deelnemers inzicht in het gebruik van de app en de scores, de onderzoeksmethodes en de verhalen achter de producten, luidde de aankondiging. Ik ben gek op verhalen en koop graag bewust en nam uit nieuwsgierigheid deel aan de Safari in Utrecht.
Ontbossing
Samen met tien andere consumenten doe ik boodschappen en scan de producten in mijn mandje die maandagochtend. In de winkel krijgen we een toelichting op de score. De informatie van Questionmark is een eye-opener. Want wie weet nu dat er bij de productie van hazelnoten (in chocola) vaak kinderen worden ingezet?
Kinderarbeid
Ik leer dat kinderarbeidvrije chocolade eigenlijk niet bestaat. Dat is de reden waarom alle chocoladeproducten laag scoren, ook al is ze biologisch. Een andere reden is dat cacao, net als palmolie, verantwoordelijk is voor grootschalige ontbossing. Nòg een reden om minder chocolade te eten. Misschien gaat die wijzer van de weegschaal dan eindelijk eens omlaag.
Keurmerken zeggen te weinig
Wat ik te horen krijg is ontluisterend. Dacht ik al die jaren goed bezig te zijn door me te laten leiden door keurmerken als EKO,Miliekeur en Ik Kies Bewust, vandaag kom ik erachter dat die keurmerken alleen maar betekenen dat de producent zijn best doet om het beter te doen. De resultaten worden niet geteld, volgens Charlotte Linnebank.
“Dat is niet te doen, duizenden boeren van over de hele wereld regelmatig controleren. Als zij een training hebben gevolgd om biologisch te boeren, krijgen ze al een keurmerk. Bij Questionmark tellen de resultaten. We baseren ons op onderzoek waarbij het effect van maatregelen wordt gemeten.”
Deskundigenpanel
Het team van Questionmark verzamelt doorlopend informatie over productieketens en de impact ervan op dier, mens en milieu. Deze product- en duurzaamheidsinformatie wordt vervolgens beoordeeld door deskundigen van maatschappelijke organisaties, uit de wetenschap en het bedrijfsleven.
Financiering
Questionmark ontving van de Postcodeloterij 7 miljoen euro om vier jaar lang dit soort onderzoek te kunnen laten uitvoeren. Daarna moet de organisatie zichzelf bedruipen of opnieuw fondsen of sociaal investeerders aanschrijven. Crowdfunding is ook een optie. Maar het liefst wil Linnebank toe naar een verdienmodel waarbij bedrijven betalen voor de data die Questionmark ontvangt van de gebruikers van de app. Want die zijn goud waard en uniek in zijn soort.
Quantified Self
Op geen enkele manier wordt zo grootschalig achterhaald op basis van welke motieven consumenten producten kopen. Gekoppeld aan Quantified Self-functionaliteiten kan bovendien met de data van Questionmark veel inzicht worden verkregen over welke producten wel of niet goed voor je zijn.
“Door onze gegevens kunnen bedrijven zichzelf verbeteren en meer maatschappelijk verantwoord ondernemen. Bedrijven kunnen wat ons betreft ook zelf informatie aanleveren.” De onafhankelijkheid komt wat Linnebank betreft daarmee niet in het geding. “We zullen voordat we de informatie gebruiken voor de app deze altijd laten controleren door een derde onafhankelijke partij.”
Voedselschandalen
Op dit moment wordt de app van Questionmark door zo’n 10 duizend mensen gebruikt. Dat is een groep die al bewust koopt. Wat Charlotte Linnenbank betreft neemt dat aantal snel toe door het aantal producten dat gescand kan worden te vergroten, social media in te zetten en toegankelijke, relevante achtergrondinformatie over de producten aan te bieden.
Charlotte: “Je merkt dat in de media steeds meer aandacht is voor de kwaliteit van voedsel, schandalen worden breed uitgemeten. Mensen willen meer informatie over de herkomt van ons eten. Met onze app kunnen ze heel gemakkelijk een goede keuze maken. Voor de ander, voor de natuur, voor dieren en voor zichzelf.”
Verbeter de wereld
Ook de wereld verbeteren met je boodschappenwagentje? Download dan de app of ga naar de website van Questionmark om je product in te voeren.
Deze blog werd eerder gepubliceerd op 42bis.nl, een productie van Content Collective.
Comments (0)